1004 70 44 - 021
1004 70 44 - 021
5/5 - (1 امتیاز)

شکل‌گیری هر گونه تومور یا التهاب پشت چشم می‌تواند به سرعت فشار پشت چشم را افزایش دهد و باعث بیرون زدن چشم از حدقه شود؛ که به این عارضه، پروپتوز گفته می‌شود. در این پُست می‌خواهیم شما را با انواع غدد و تومورهای چشم و تومورهایی که به نوعی می‌توانند بر ساختار و عملکرد چشم تأثیر بگذارند، آشنا کنیم. پس این پُست تخصصی شیوا کاور را از دست ندهید.

عامل ایجاد تومور های چشم

عامل اصلی ایجاد پروپتوز، تیروئید چشمی یا تومورهای لنفوئیدی هستند. البته تومورهای دیگری از جمله تومورهای عروقی (همانژیوم، لنفانژیوم، و همانژیوپری‌سایتوما)،  تومورهای غدد اشک (داکریوآدنیت، تومورهای خوش‌خیم مختلط، سارکوئیدیز و آدنوئید کسیتیک کارسینوما) و تومورهایی که از داخل سینوس‌ها سرچشمه گرفته و به سمت کاسه چشم حرکت می‌کنند (کارسینوم موزائیکی یا کارسینوم سنگفرشی و موکوسل) از دیگر تومورهایی هستند که عامل این بیماری به شمار می‌آیند. همچنین تومور حدقه چشم می‌تواند ناشی از التهاب (از قبیل پسودوتومور، سارکوئیدیز) یا هرگونه عفونت آبسه‌ای نیز باشد.

عوامل سرطان چشم

انواع تومورهای حدقۀ چشم

ساختار حدقۀ چشم به گونه‌ای است که انواع تومورها می‌توانند در آن ایجاد شوند. این تومورها ممکن است خوش خیم یا غیر سرطانی (از جمله نوروفیبروما، همانژیوم و استئوما) و بدخیم و سرطانی باشند. البته حتی تومورهای خوش خیم هم می‌توانند با رشد خود ایجاد مزاحمت کنند و باید مثل تومورهای سرطانی با آنها رفتار شود.  بیشتر سرطان‌های حدقۀ چشم ریشه در سینوس‌ها دارند و به سمت حدقۀ چشم گسترش پیدا می‌کنند.

تومور حدقه چشم

به طور کلی این اصطلاح به هر توموری گفته می‌شود که در حدقۀ چشم قرار داشته باشد. حفره حدقۀ چشم شامل چشم، عضلات پیرامون چشم، اعصاب و بافت‌های هم‌بند است. در این حفره کوچک حتی یک تومور کوچک هم می‌تواند تبعات بزرگی به همراه داشته باشد. تومور با رشد خود باعث می‌شود که چشم به سمت خارج بیرون بزند و مشکلات حاد بینایی به همراه داشته باشد.

تومور حدقه چشم می‌تواند در محل خود حدقه ایجاد شده باشد، و یا حاصل فعالیت متاستاتیک تومورهایی باشد که در خارج از آن ایجاد شده‌اند.

تومورهای حدقۀ چشم: خوش خیم/ بدخیم

رایج‌ترین نوع تومورهای خوش خیم حدقه چشم، تومور همانژیوم غاری است که در افراد میان‌سال به چشم می‌خورد. این تومور با عمل جراحی برداشته می‌شود و به ندرت بازگشت دارد. نکتۀ شنیدنی این که بیشتر تومورهای حدقۀ چشم کودکان از نوع خوش خیم هستند؛ ولی نیاز به عمل جراحی دارند. در سوی مقابل تومورهایی مثل رابدومیاسارکوم و رتینوبلاستوم از نوع تومورهای بدخیم و خطرناکند و عموماً باید به پیشرفته‌ترین روش برداشته شوند.

به طور کلی تومورهای حدقۀ چشم شامل این موارد می‌شوند:

  1. تومور مننژیوم (توموری که در مننژ ایجاد می‌شود)
  2. تومور شوانوما/ نوروفیبروما (توموری که به وسیله سلول‌های شوان در غلافی که اعصاب را می‌پوشاند، ایجاد می‌شود)
  3. تومور گلیوم بینایی (توموری که به وسیله سلول‌های گلیال که از سلول‌های مغز محافظت می‌کنند، ایجاد می‌شود)
  4. تومور استئوما (توموری که در استخوان ایجاد می‌شود)
  5. تومور همانژیوم و لنفانژیوم (تومورهایی که در سامانۀ رگ‌های بدن ایجاد می‌شوند)
  6. تومور سارکوم (توموری که به وسیله بافت نرم یا عضلات ایجاد می‌شود)
  7. تومور هیستیوسایتومای فیبری (توموری که به وسیله سلول‌های جنینی و بیشتر در کودکان ایجاد می‌شود)
  8. تومور رتینوبلاستوما (توموری که بیشتر در کودکان ایجاد می‌شود)

بیشتر بخوانید: آب مروارید

انواع تومورهای حدقۀ چشم

در ادامه برای شما به صورت مرحله به مرحله انواع تومور های چشمی را همراه با دلایل ونحوه درمان آن نام برده ایم:

سرطان حدقۀ چشم کودکان

متداول‌ترین روش برای درمان سرطان حدقۀ چشم در کودکان، بررسی تومور سرطانی و مقایسۀ آن با سرطان‌های بزرگسالان می‌باشد. سرطان حدقۀ چشم در کودکان می‌تواند به این موارد تقسیم شود:

  1. سرطان رابدومیاسارکوم؛ که شایع‌ترین سرطان حدقه چشم در کودکان است
  2. رتینوبلاستوما؛ که شایع‌ترین تومور حدقه چشم کودکان است.
  3. نوروبلاستوما؛ که شایع‌ترین سرطانی است که در حدقه چشم کودکان گسترش می‌یابد.
  4. لنفوم
  5. لوکمی یا لوسمی (سرطان خون)

سرطان حدقه چشم کودکان

سرطان های حدقه بزرگسالان

لنفوم شایع‌ترین توموری است که در حدقۀ چشم بزرگسالان ایجاد می شود و نوعی سرطان خون است که در آن یک نوع از گلبول‌های سفید خون موسوم به لنفوسیت‌ها سرطانی می‌شوند. لنفوم هر چند یک نوع سرطان خون است، ولی به شکل یک تومور جامد می‌باشد.

سرطان غدد اشکی

این سرطان شباهت زیادی به سرطان غدد بزاقی دارد و شامل موارد زیر است:

  1. آدنوئید کیستیک کارسینوما
  2. تومور بدخیم مختلط
  3. آدنوکارسینوم
  4. موکواپیدرموئید کارسینوم

سرطان کیسه اشکی

این نوع سرطان نیز شامل انواع زیر است:

  1. کارسینوم سلول سنگفرشی
  2. آدنوکارسینوم
  3. کارسینوم سلول ترانزیشنال
  4. کارسینوم غدد بزاقی
  5. کارسینوم با تمایز ضعیف
  6. سرطان پوست پلک چشم

سرطان پوست پلک

سرطان پوست پلک چشم، یک سرطان کارسینوم سلول سنگ‌فرشی است. بیشترین محلی که  این نوع سرطان در آن ظاهر می‌شود، پلک چشم است. البته سرطان‌های پوست پلک با انواع سرطان‌های پوست دیگر بدن تفاوت دارد.

سارکوم

سارکوم نیز در حدقۀ چشم ایجاد می‌شود و  مشتمل بر رابدومیوسارکوم، استئوسارکوم، کندروسارکوم، هیستیوسایتومای فیبری بدخیم، همانژیوپری‌سایتوم، لیپوسارکوم و آنژیوسارکوم می باشد.  تومورهای کمیابی مثل تومور نوروژنیک بدخیم و یا تومور غلاف عصبی نیز امکان ظهور دارند.

معمولاً تومورهای چشمی به وسیلۀ چشم پزشک متخصص تشخیص داده می‌شوند. این تومورها عبارتند از رتینوبلاستوما، ملانومای بدخیم ملتحمه، کارسینوم سنگفرشی ملتحمه، ملانومای لایه عروقی یا کوروئید چشم.

دلیل ایجاد تومور حدقۀ چشم

در برخی از تومورهای حدقۀ چشم ، عامل اصلی سرطان در بخش دیگری از بدن مثل ریه، سینه، پروستات، معده یا … شکل گرفته و گسترش پیدا کرده است. سرطان پوست یا ملانوم هم می‌تواند به حدقه چشم وارد شود. سایر تومورهای چشمی جنبۀ دسته اولی دارند و به دلایل نامشخصی در داخل خود حدقه چشم ایجاد می‌شود.

دلایل ایجاد تومور

علائم تومورهای چشم

ممکن است علائم تومور چشم، در واقع نشان دهندۀ بیماری دیگری به غیر از تومور حدقۀ چشم باشند. لذا بیمار حتماً باید به وسیلۀ چشم پزشک معاینه شود:

  1. برآمدگی کره چشم به سمت جلو
  2. پهن شدن کره چشم
  3. بی حسی یا مورمور شدن اطراف چشم
  4. دشواری حرکت یک چشم هم‌زمان با چشم دیگر
  5. تغییر بینایی یا از دست دادن بینایی
  6. درد در پیرامون چشم
  7. تورم یا افتادگی پلک چشم

نحوه تشخیص تومور های چشمی

حدقه چشم

به محض بروز نشانه‌های اولیۀ تومور حدقه چشم باید به چشم پزشک مراجعه شود. پزشک در نخستین اقدام تشخیصی خود از آفتالموسکوپ برای بررسی پشت کره چشم استفاده می‌کند تا بتواند وجود تومور را تشخیص دهد. برای تعیین محل دقیق و سایز و نوع تومور (مثلاً در مورد تومورهای همانژیوم، سارکوم و مننژیوم)، باید از روش های C.T.SCAN یا M.R.I استفاده شود که با دقت حدوداً ۱۰۰ درصدی اطلاعات کاملی از تومور را به متخصص می‌دهند. در برخی موارد نیاز به جراحی بافت برداری برای سنجش ماهیت تومور احساس می‌شود. برخی از جراحان مجرب مغز و اعصاب، می‌توانند در حین بافت برداری، تومور را بردارند.

روش‌های درمان تومور حدقه چشم

معمولاً با توجه به شرایط خاص بیمار، می‌توان تومور حدقۀ چشم را به یکی از روش‌های زیر درمان کرد:

جراحی با امواج رادیویی استریوتاکتیک

این روش یک روش کاملاً غیر تهاجمی است که مبتنی بر امواج متمرکز رادیویی برای بمباران کردن تومور می‌باشد.

شیمی درمانی

در روش شیمی درمانی، داروهای ضد سرطان برای نابودی سلول‌های سرطانی وارد جریان خون می‌شوند. امروزه به مدد پیشرفت در زمینه رادیولوژی، امکان ارسال هدفمند داروهای ضد سرطان به محل استقرار تومور بدون نیاز به تزریق دارو به درون سرخرگ فراهم شده است. در این روش دارو به جای تزریق به داخل خون، با استفاده از یک کاتتر ظریف وارد بافت تومور می‌شود و بدین ترتیب پیامدهای ناخواسته شیمی درمانی بر کل بدن از بین می‌رود.

عمل جراحی

به دلیل ظرافت ساختار داخلی حدقۀ چشم، عمل جراحی فقط به وسیلۀ جراحان مجرب انجام می‌شود. چرا که خارج کردن تومورهای خوش خیم نیز با دشواری‌های خاصی همراه است.

جراحی تومورهای حدقۀ چشم

هدف از جراحی تومور حدقه چشم می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

  1. پیشگیری از پیشرفت تومورهای بدخیم و جلوگیری از متاستاز آنها
  2. حفظ بینایی فرد
  3. تسکین عوارض تومور حدقه چشم
  4. بازیابی سلامت بیمار

البته در برخی موارد تنها راه برای برداشتن تومور و حفظ سلامتی بیمار، تخلیه کل چشم است. با پیشرفت جراحی در زمینه برداشتن تومور و همکاری نزدیک جراح مغز و اعصاب، جراح پلاستیک و جراح چشم، می‌توان از تخلیه چشم خودداری کرد. ولی در صورتی که ناچار به تخلیۀ چشم باشیم، برای حفظ ظاهر بیمار، از چشم مصنوعی متصل به عضلات مربوطه استفاده می‌شود تا هم‌زمان با چشم سالم حرکت داشته باشد.

دسترسی به تومور

بخش پیچیده و حساس جراحی تومور، تعیین مسیر مناسب برای رسیدن به آن است. برای این منظور، جراح می‌تواند از قسمت جانبی یا بالا و یا پایین چشم در امتداد ابرو، یا پلک برشی ایجاد کند تا به تومور دسترسی پیدا کند.

بیشتر بخوانید: اقدامات و مراقبت ها برای جلوگیری از عینکی شدن

برداشت تومور و ترمیم جمجمه

جراحی برای برداشتن تومور حدقه چشم، ممکن است بین چهار تا هشت ساعت زمان ببرد؛ که این مدت بستگی به اندازه و پیچیدگی تومور دارد. البته بخشی از این روند درمانی اختصاص به ترمیم جمجمه و یا حفرۀ چشمی دارد. با وجود این که بدن بیمار به بهترین نحو ممکن به بازسازی و ترمیم محل کمک می‌کند، ولی فناوری پیشرفتۀ جراحی می‌تواند از مواد جدیدی به عنوان جایگزین استفاده کند. این مواد شامل صفحات و پیچ‌های تیتانیومی، سیمان‌های مصنوعی هیدروکسی آپاتیت، پلی اتیلن‌های متخلخل و ابزار تثبیت کنندۀ جذبی هستند.

به طور معمول مدت بستری شدن برای این بیماران ۳ تا ۷ روز و زمان بهبودی کامل و بازگشت به وضعیت نرمال، ۲ تا ۶ هفته خواهد بود.

انواع تومور های چشمی و راه های درمان آن" alt="">
انواع تومور های چشمی و راه های درمان آن" alt="">

تومورهای چشم

5/5 - (1 امتیاز)

شکل‌گیری هر گونه تومور یا التهاب پشت چشم می‌تواند به سرعت فشار پشت چشم را افزایش دهد و باعث بیرون زدن چشم از حدقه شود؛ که به این عارضه، پروپتوز گفته می‌شود. در این پُست می‌خواهیم شما را با انواع غدد و تومورهای چشم و تومورهایی که به نوعی می‌توانند بر ساختار و عملکرد چشم تأثیر بگذارند، آشنا کنیم. پس این پُست تخصصی شیوا کاور را از دست ندهید.

عامل ایجاد تومور های چشم

عامل اصلی ایجاد پروپتوز، تیروئید چشمی یا تومورهای لنفوئیدی هستند. البته تومورهای دیگری از جمله تومورهای عروقی (همانژیوم، لنفانژیوم، و همانژیوپری‌سایتوما)،  تومورهای غدد اشک (داکریوآدنیت، تومورهای خوش‌خیم مختلط، سارکوئیدیز و آدنوئید کسیتیک کارسینوما) و تومورهایی که از داخل سینوس‌ها سرچشمه گرفته و به سمت کاسه چشم حرکت می‌کنند (کارسینوم موزائیکی یا کارسینوم سنگفرشی و موکوسل) از دیگر تومورهایی هستند که عامل این بیماری به شمار می‌آیند. همچنین تومور حدقه چشم می‌تواند ناشی از التهاب (از قبیل پسودوتومور، سارکوئیدیز) یا هرگونه عفونت آبسه‌ای نیز باشد.

عوامل سرطان چشم

انواع تومورهای حدقۀ چشم

ساختار حدقۀ چشم به گونه‌ای است که انواع تومورها می‌توانند در آن ایجاد شوند. این تومورها ممکن است خوش خیم یا غیر سرطانی (از جمله نوروفیبروما، همانژیوم و استئوما) و بدخیم و سرطانی باشند. البته حتی تومورهای خوش خیم هم می‌توانند با رشد خود ایجاد مزاحمت کنند و باید مثل تومورهای سرطانی با آنها رفتار شود.  بیشتر سرطان‌های حدقۀ چشم ریشه در سینوس‌ها دارند و به سمت حدقۀ چشم گسترش پیدا می‌کنند.

تومور حدقه چشم

به طور کلی این اصطلاح به هر توموری گفته می‌شود که در حدقۀ چشم قرار داشته باشد. حفره حدقۀ چشم شامل چشم، عضلات پیرامون چشم، اعصاب و بافت‌های هم‌بند است. در این حفره کوچک حتی یک تومور کوچک هم می‌تواند تبعات بزرگی به همراه داشته باشد. تومور با رشد خود باعث می‌شود که چشم به سمت خارج بیرون بزند و مشکلات حاد بینایی به همراه داشته باشد.

تومور حدقه چشم می‌تواند در محل خود حدقه ایجاد شده باشد، و یا حاصل فعالیت متاستاتیک تومورهایی باشد که در خارج از آن ایجاد شده‌اند.

تومورهای حدقۀ چشم: خوش خیم/ بدخیم

رایج‌ترین نوع تومورهای خوش خیم حدقه چشم، تومور همانژیوم غاری است که در افراد میان‌سال به چشم می‌خورد. این تومور با عمل جراحی برداشته می‌شود و به ندرت بازگشت دارد. نکتۀ شنیدنی این که بیشتر تومورهای حدقۀ چشم کودکان از نوع خوش خیم هستند؛ ولی نیاز به عمل جراحی دارند. در سوی مقابل تومورهایی مثل رابدومیاسارکوم و رتینوبلاستوم از نوع تومورهای بدخیم و خطرناکند و عموماً باید به پیشرفته‌ترین روش برداشته شوند.

به طور کلی تومورهای حدقۀ چشم شامل این موارد می‌شوند:

  1. تومور مننژیوم (توموری که در مننژ ایجاد می‌شود)
  2. تومور شوانوما/ نوروفیبروما (توموری که به وسیله سلول‌های شوان در غلافی که اعصاب را می‌پوشاند، ایجاد می‌شود)
  3. تومور گلیوم بینایی (توموری که به وسیله سلول‌های گلیال که از سلول‌های مغز محافظت می‌کنند، ایجاد می‌شود)
  4. تومور استئوما (توموری که در استخوان ایجاد می‌شود)
  5. تومور همانژیوم و لنفانژیوم (تومورهایی که در سامانۀ رگ‌های بدن ایجاد می‌شوند)
  6. تومور سارکوم (توموری که به وسیله بافت نرم یا عضلات ایجاد می‌شود)
  7. تومور هیستیوسایتومای فیبری (توموری که به وسیله سلول‌های جنینی و بیشتر در کودکان ایجاد می‌شود)
  8. تومور رتینوبلاستوما (توموری که بیشتر در کودکان ایجاد می‌شود)

بیشتر بخوانید: آب مروارید

انواع تومورهای حدقۀ چشم

در ادامه برای شما به صورت مرحله به مرحله انواع تومور های چشمی را همراه با دلایل ونحوه درمان آن نام برده ایم:

سرطان حدقۀ چشم کودکان

متداول‌ترین روش برای درمان سرطان حدقۀ چشم در کودکان، بررسی تومور سرطانی و مقایسۀ آن با سرطان‌های بزرگسالان می‌باشد. سرطان حدقۀ چشم در کودکان می‌تواند به این موارد تقسیم شود:

  1. سرطان رابدومیاسارکوم؛ که شایع‌ترین سرطان حدقه چشم در کودکان است
  2. رتینوبلاستوما؛ که شایع‌ترین تومور حدقه چشم کودکان است.
  3. نوروبلاستوما؛ که شایع‌ترین سرطانی است که در حدقه چشم کودکان گسترش می‌یابد.
  4. لنفوم
  5. لوکمی یا لوسمی (سرطان خون)

سرطان حدقه چشم کودکان

سرطان های حدقه بزرگسالان

لنفوم شایع‌ترین توموری است که در حدقۀ چشم بزرگسالان ایجاد می شود و نوعی سرطان خون است که در آن یک نوع از گلبول‌های سفید خون موسوم به لنفوسیت‌ها سرطانی می‌شوند. لنفوم هر چند یک نوع سرطان خون است، ولی به شکل یک تومور جامد می‌باشد.

سرطان غدد اشکی

این سرطان شباهت زیادی به سرطان غدد بزاقی دارد و شامل موارد زیر است:

  1. آدنوئید کیستیک کارسینوما
  2. تومور بدخیم مختلط
  3. آدنوکارسینوم
  4. موکواپیدرموئید کارسینوم

سرطان کیسه اشکی

این نوع سرطان نیز شامل انواع زیر است:

  1. کارسینوم سلول سنگفرشی
  2. آدنوکارسینوم
  3. کارسینوم سلول ترانزیشنال
  4. کارسینوم غدد بزاقی
  5. کارسینوم با تمایز ضعیف
  6. سرطان پوست پلک چشم

سرطان پوست پلک

سرطان پوست پلک چشم، یک سرطان کارسینوم سلول سنگ‌فرشی است. بیشترین محلی که  این نوع سرطان در آن ظاهر می‌شود، پلک چشم است. البته سرطان‌های پوست پلک با انواع سرطان‌های پوست دیگر بدن تفاوت دارد.

سارکوم

سارکوم نیز در حدقۀ چشم ایجاد می‌شود و  مشتمل بر رابدومیوسارکوم، استئوسارکوم، کندروسارکوم، هیستیوسایتومای فیبری بدخیم، همانژیوپری‌سایتوم، لیپوسارکوم و آنژیوسارکوم می باشد.  تومورهای کمیابی مثل تومور نوروژنیک بدخیم و یا تومور غلاف عصبی نیز امکان ظهور دارند.

معمولاً تومورهای چشمی به وسیلۀ چشم پزشک متخصص تشخیص داده می‌شوند. این تومورها عبارتند از رتینوبلاستوما، ملانومای بدخیم ملتحمه، کارسینوم سنگفرشی ملتحمه، ملانومای لایه عروقی یا کوروئید چشم.

دلیل ایجاد تومور حدقۀ چشم

در برخی از تومورهای حدقۀ چشم ، عامل اصلی سرطان در بخش دیگری از بدن مثل ریه، سینه، پروستات، معده یا … شکل گرفته و گسترش پیدا کرده است. سرطان پوست یا ملانوم هم می‌تواند به حدقه چشم وارد شود. سایر تومورهای چشمی جنبۀ دسته اولی دارند و به دلایل نامشخصی در داخل خود حدقه چشم ایجاد می‌شود.

دلایل ایجاد تومور

علائم تومورهای چشم

ممکن است علائم تومور چشم، در واقع نشان دهندۀ بیماری دیگری به غیر از تومور حدقۀ چشم باشند. لذا بیمار حتماً باید به وسیلۀ چشم پزشک معاینه شود:

  1. برآمدگی کره چشم به سمت جلو
  2. پهن شدن کره چشم
  3. بی حسی یا مورمور شدن اطراف چشم
  4. دشواری حرکت یک چشم هم‌زمان با چشم دیگر
  5. تغییر بینایی یا از دست دادن بینایی
  6. درد در پیرامون چشم
  7. تورم یا افتادگی پلک چشم

نحوه تشخیص تومور های چشمی

حدقه چشم

به محض بروز نشانه‌های اولیۀ تومور حدقه چشم باید به چشم پزشک مراجعه شود. پزشک در نخستین اقدام تشخیصی خود از آفتالموسکوپ برای بررسی پشت کره چشم استفاده می‌کند تا بتواند وجود تومور را تشخیص دهد. برای تعیین محل دقیق و سایز و نوع تومور (مثلاً در مورد تومورهای همانژیوم، سارکوم و مننژیوم)، باید از روش های C.T.SCAN یا M.R.I استفاده شود که با دقت حدوداً ۱۰۰ درصدی اطلاعات کاملی از تومور را به متخصص می‌دهند. در برخی موارد نیاز به جراحی بافت برداری برای سنجش ماهیت تومور احساس می‌شود. برخی از جراحان مجرب مغز و اعصاب، می‌توانند در حین بافت برداری، تومور را بردارند.

روش‌های درمان تومور حدقه چشم

معمولاً با توجه به شرایط خاص بیمار، می‌توان تومور حدقۀ چشم را به یکی از روش‌های زیر درمان کرد:

جراحی با امواج رادیویی استریوتاکتیک

این روش یک روش کاملاً غیر تهاجمی است که مبتنی بر امواج متمرکز رادیویی برای بمباران کردن تومور می‌باشد.

شیمی درمانی

در روش شیمی درمانی، داروهای ضد سرطان برای نابودی سلول‌های سرطانی وارد جریان خون می‌شوند. امروزه به مدد پیشرفت در زمینه رادیولوژی، امکان ارسال هدفمند داروهای ضد سرطان به محل استقرار تومور بدون نیاز به تزریق دارو به درون سرخرگ فراهم شده است. در این روش دارو به جای تزریق به داخل خون، با استفاده از یک کاتتر ظریف وارد بافت تومور می‌شود و بدین ترتیب پیامدهای ناخواسته شیمی درمانی بر کل بدن از بین می‌رود.

عمل جراحی

به دلیل ظرافت ساختار داخلی حدقۀ چشم، عمل جراحی فقط به وسیلۀ جراحان مجرب انجام می‌شود. چرا که خارج کردن تومورهای خوش خیم نیز با دشواری‌های خاصی همراه است.

جراحی تومورهای حدقۀ چشم

هدف از جراحی تومور حدقه چشم می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

  1. پیشگیری از پیشرفت تومورهای بدخیم و جلوگیری از متاستاز آنها
  2. حفظ بینایی فرد
  3. تسکین عوارض تومور حدقه چشم
  4. بازیابی سلامت بیمار

البته در برخی موارد تنها راه برای برداشتن تومور و حفظ سلامتی بیمار، تخلیه کل چشم است. با پیشرفت جراحی در زمینه برداشتن تومور و همکاری نزدیک جراح مغز و اعصاب، جراح پلاستیک و جراح چشم، می‌توان از تخلیه چشم خودداری کرد. ولی در صورتی که ناچار به تخلیۀ چشم باشیم، برای حفظ ظاهر بیمار، از چشم مصنوعی متصل به عضلات مربوطه استفاده می‌شود تا هم‌زمان با چشم سالم حرکت داشته باشد.

دسترسی به تومور

بخش پیچیده و حساس جراحی تومور، تعیین مسیر مناسب برای رسیدن به آن است. برای این منظور، جراح می‌تواند از قسمت جانبی یا بالا و یا پایین چشم در امتداد ابرو، یا پلک برشی ایجاد کند تا به تومور دسترسی پیدا کند.

بیشتر بخوانید: اقدامات و مراقبت ها برای جلوگیری از عینکی شدن

برداشت تومور و ترمیم جمجمه

جراحی برای برداشتن تومور حدقه چشم، ممکن است بین چهار تا هشت ساعت زمان ببرد؛ که این مدت بستگی به اندازه و پیچیدگی تومور دارد. البته بخشی از این روند درمانی اختصاص به ترمیم جمجمه و یا حفرۀ چشمی دارد. با وجود این که بدن بیمار به بهترین نحو ممکن به بازسازی و ترمیم محل کمک می‌کند، ولی فناوری پیشرفتۀ جراحی می‌تواند از مواد جدیدی به عنوان جایگزین استفاده کند. این مواد شامل صفحات و پیچ‌های تیتانیومی، سیمان‌های مصنوعی هیدروکسی آپاتیت، پلی اتیلن‌های متخلخل و ابزار تثبیت کنندۀ جذبی هستند.

به طور معمول مدت بستری شدن برای این بیماران ۳ تا ۷ روز و زمان بهبودی کامل و بازگشت به وضعیت نرمال، ۲ تا ۶ هفته خواهد بود.

5/5 - (1 امتیاز)

شکل‌گیری هر گونه تومور یا التهاب پشت چشم می‌تواند به سرعت فشار پشت چشم را افزایش دهد و باعث بیرون زدن چشم از حدقه شود؛ که به این عارضه، پروپتوز گفته می‌شود. در این پُست می‌خواهیم شما را با انواع غدد و تومورهای چشم و تومورهایی که به نوعی می‌توانند بر ساختار و عملکرد چشم تأثیر بگذارند، آشنا کنیم. پس این پُست تخصصی شیوا کاور را از دست ندهید.

عامل ایجاد تومور های چشم

عامل اصلی ایجاد پروپتوز، تیروئید چشمی یا تومورهای لنفوئیدی هستند. البته تومورهای دیگری از جمله تومورهای عروقی (همانژیوم، لنفانژیوم، و همانژیوپری‌سایتوما)،  تومورهای غدد اشک (داکریوآدنیت، تومورهای خوش‌خیم مختلط، سارکوئیدیز و آدنوئید کسیتیک کارسینوما) و تومورهایی که از داخل سینوس‌ها سرچشمه گرفته و به سمت کاسه چشم حرکت می‌کنند (کارسینوم موزائیکی یا کارسینوم سنگفرشی و موکوسل) از دیگر تومورهایی هستند که عامل این بیماری به شمار می‌آیند. همچنین تومور حدقه چشم می‌تواند ناشی از التهاب (از قبیل پسودوتومور، سارکوئیدیز) یا هرگونه عفونت آبسه‌ای نیز باشد.

عوامل سرطان چشم

انواع تومورهای حدقۀ چشم

ساختار حدقۀ چشم به گونه‌ای است که انواع تومورها می‌توانند در آن ایجاد شوند. این تومورها ممکن است خوش خیم یا غیر سرطانی (از جمله نوروفیبروما، همانژیوم و استئوما) و بدخیم و سرطانی باشند. البته حتی تومورهای خوش خیم هم می‌توانند با رشد خود ایجاد مزاحمت کنند و باید مثل تومورهای سرطانی با آنها رفتار شود.  بیشتر سرطان‌های حدقۀ چشم ریشه در سینوس‌ها دارند و به سمت حدقۀ چشم گسترش پیدا می‌کنند.

تومور حدقه چشم

به طور کلی این اصطلاح به هر توموری گفته می‌شود که در حدقۀ چشم قرار داشته باشد. حفره حدقۀ چشم شامل چشم، عضلات پیرامون چشم، اعصاب و بافت‌های هم‌بند است. در این حفره کوچک حتی یک تومور کوچک هم می‌تواند تبعات بزرگی به همراه داشته باشد. تومور با رشد خود باعث می‌شود که چشم به سمت خارج بیرون بزند و مشکلات حاد بینایی به همراه داشته باشد.

تومور حدقه چشم می‌تواند در محل خود حدقه ایجاد شده باشد، و یا حاصل فعالیت متاستاتیک تومورهایی باشد که در خارج از آن ایجاد شده‌اند.

تومورهای حدقۀ چشم: خوش خیم/ بدخیم

رایج‌ترین نوع تومورهای خوش خیم حدقه چشم، تومور همانژیوم غاری است که در افراد میان‌سال به چشم می‌خورد. این تومور با عمل جراحی برداشته می‌شود و به ندرت بازگشت دارد. نکتۀ شنیدنی این که بیشتر تومورهای حدقۀ چشم کودکان از نوع خوش خیم هستند؛ ولی نیاز به عمل جراحی دارند. در سوی مقابل تومورهایی مثل رابدومیاسارکوم و رتینوبلاستوم از نوع تومورهای بدخیم و خطرناکند و عموماً باید به پیشرفته‌ترین روش برداشته شوند.

به طور کلی تومورهای حدقۀ چشم شامل این موارد می‌شوند:

  1. تومور مننژیوم (توموری که در مننژ ایجاد می‌شود)
  2. تومور شوانوما/ نوروفیبروما (توموری که به وسیله سلول‌های شوان در غلافی که اعصاب را می‌پوشاند، ایجاد می‌شود)
  3. تومور گلیوم بینایی (توموری که به وسیله سلول‌های گلیال که از سلول‌های مغز محافظت می‌کنند، ایجاد می‌شود)
  4. تومور استئوما (توموری که در استخوان ایجاد می‌شود)
  5. تومور همانژیوم و لنفانژیوم (تومورهایی که در سامانۀ رگ‌های بدن ایجاد می‌شوند)
  6. تومور سارکوم (توموری که به وسیله بافت نرم یا عضلات ایجاد می‌شود)
  7. تومور هیستیوسایتومای فیبری (توموری که به وسیله سلول‌های جنینی و بیشتر در کودکان ایجاد می‌شود)
  8. تومور رتینوبلاستوما (توموری که بیشتر در کودکان ایجاد می‌شود)

بیشتر بخوانید: آب مروارید

انواع تومورهای حدقۀ چشم

در ادامه برای شما به صورت مرحله به مرحله انواع تومور های چشمی را همراه با دلایل ونحوه درمان آن نام برده ایم:

سرطان حدقۀ چشم کودکان

متداول‌ترین روش برای درمان سرطان حدقۀ چشم در کودکان، بررسی تومور سرطانی و مقایسۀ آن با سرطان‌های بزرگسالان می‌باشد. سرطان حدقۀ چشم در کودکان می‌تواند به این موارد تقسیم شود:

  1. سرطان رابدومیاسارکوم؛ که شایع‌ترین سرطان حدقه چشم در کودکان است
  2. رتینوبلاستوما؛ که شایع‌ترین تومور حدقه چشم کودکان است.
  3. نوروبلاستوما؛ که شایع‌ترین سرطانی است که در حدقه چشم کودکان گسترش می‌یابد.
  4. لنفوم
  5. لوکمی یا لوسمی (سرطان خون)

سرطان حدقه چشم کودکان

سرطان های حدقه بزرگسالان

لنفوم شایع‌ترین توموری است که در حدقۀ چشم بزرگسالان ایجاد می شود و نوعی سرطان خون است که در آن یک نوع از گلبول‌های سفید خون موسوم به لنفوسیت‌ها سرطانی می‌شوند. لنفوم هر چند یک نوع سرطان خون است، ولی به شکل یک تومور جامد می‌باشد.

سرطان غدد اشکی

این سرطان شباهت زیادی به سرطان غدد بزاقی دارد و شامل موارد زیر است:

  1. آدنوئید کیستیک کارسینوما
  2. تومور بدخیم مختلط
  3. آدنوکارسینوم
  4. موکواپیدرموئید کارسینوم

سرطان کیسه اشکی

این نوع سرطان نیز شامل انواع زیر است:

  1. کارسینوم سلول سنگفرشی
  2. آدنوکارسینوم
  3. کارسینوم سلول ترانزیشنال
  4. کارسینوم غدد بزاقی
  5. کارسینوم با تمایز ضعیف
  6. سرطان پوست پلک چشم

سرطان پوست پلک

سرطان پوست پلک چشم، یک سرطان کارسینوم سلول سنگ‌فرشی است. بیشترین محلی که  این نوع سرطان در آن ظاهر می‌شود، پلک چشم است. البته سرطان‌های پوست پلک با انواع سرطان‌های پوست دیگر بدن تفاوت دارد.

سارکوم

سارکوم نیز در حدقۀ چشم ایجاد می‌شود و  مشتمل بر رابدومیوسارکوم، استئوسارکوم، کندروسارکوم، هیستیوسایتومای فیبری بدخیم، همانژیوپری‌سایتوم، لیپوسارکوم و آنژیوسارکوم می باشد.  تومورهای کمیابی مثل تومور نوروژنیک بدخیم و یا تومور غلاف عصبی نیز امکان ظهور دارند.

معمولاً تومورهای چشمی به وسیلۀ چشم پزشک متخصص تشخیص داده می‌شوند. این تومورها عبارتند از رتینوبلاستوما، ملانومای بدخیم ملتحمه، کارسینوم سنگفرشی ملتحمه، ملانومای لایه عروقی یا کوروئید چشم.

دلیل ایجاد تومور حدقۀ چشم

در برخی از تومورهای حدقۀ چشم ، عامل اصلی سرطان در بخش دیگری از بدن مثل ریه، سینه، پروستات، معده یا … شکل گرفته و گسترش پیدا کرده است. سرطان پوست یا ملانوم هم می‌تواند به حدقه چشم وارد شود. سایر تومورهای چشمی جنبۀ دسته اولی دارند و به دلایل نامشخصی در داخل خود حدقه چشم ایجاد می‌شود.

دلایل ایجاد تومور

علائم تومورهای چشم

ممکن است علائم تومور چشم، در واقع نشان دهندۀ بیماری دیگری به غیر از تومور حدقۀ چشم باشند. لذا بیمار حتماً باید به وسیلۀ چشم پزشک معاینه شود:

  1. برآمدگی کره چشم به سمت جلو
  2. پهن شدن کره چشم
  3. بی حسی یا مورمور شدن اطراف چشم
  4. دشواری حرکت یک چشم هم‌زمان با چشم دیگر
  5. تغییر بینایی یا از دست دادن بینایی
  6. درد در پیرامون چشم
  7. تورم یا افتادگی پلک چشم

نحوه تشخیص تومور های چشمی

حدقه چشم

به محض بروز نشانه‌های اولیۀ تومور حدقه چشم باید به چشم پزشک مراجعه شود. پزشک در نخستین اقدام تشخیصی خود از آفتالموسکوپ برای بررسی پشت کره چشم استفاده می‌کند تا بتواند وجود تومور را تشخیص دهد. برای تعیین محل دقیق و سایز و نوع تومور (مثلاً در مورد تومورهای همانژیوم، سارکوم و مننژیوم)، باید از روش های C.T.SCAN یا M.R.I استفاده شود که با دقت حدوداً ۱۰۰ درصدی اطلاعات کاملی از تومور را به متخصص می‌دهند. در برخی موارد نیاز به جراحی بافت برداری برای سنجش ماهیت تومور احساس می‌شود. برخی از جراحان مجرب مغز و اعصاب، می‌توانند در حین بافت برداری، تومور را بردارند.

روش‌های درمان تومور حدقه چشم

معمولاً با توجه به شرایط خاص بیمار، می‌توان تومور حدقۀ چشم را به یکی از روش‌های زیر درمان کرد:

جراحی با امواج رادیویی استریوتاکتیک

این روش یک روش کاملاً غیر تهاجمی است که مبتنی بر امواج متمرکز رادیویی برای بمباران کردن تومور می‌باشد.

شیمی درمانی

در روش شیمی درمانی، داروهای ضد سرطان برای نابودی سلول‌های سرطانی وارد جریان خون می‌شوند. امروزه به مدد پیشرفت در زمینه رادیولوژی، امکان ارسال هدفمند داروهای ضد سرطان به محل استقرار تومور بدون نیاز به تزریق دارو به درون سرخرگ فراهم شده است. در این روش دارو به جای تزریق به داخل خون، با استفاده از یک کاتتر ظریف وارد بافت تومور می‌شود و بدین ترتیب پیامدهای ناخواسته شیمی درمانی بر کل بدن از بین می‌رود.

عمل جراحی

به دلیل ظرافت ساختار داخلی حدقۀ چشم، عمل جراحی فقط به وسیلۀ جراحان مجرب انجام می‌شود. چرا که خارج کردن تومورهای خوش خیم نیز با دشواری‌های خاصی همراه است.

جراحی تومورهای حدقۀ چشم

هدف از جراحی تومور حدقه چشم می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

  1. پیشگیری از پیشرفت تومورهای بدخیم و جلوگیری از متاستاز آنها
  2. حفظ بینایی فرد
  3. تسکین عوارض تومور حدقه چشم
  4. بازیابی سلامت بیمار

البته در برخی موارد تنها راه برای برداشتن تومور و حفظ سلامتی بیمار، تخلیه کل چشم است. با پیشرفت جراحی در زمینه برداشتن تومور و همکاری نزدیک جراح مغز و اعصاب، جراح پلاستیک و جراح چشم، می‌توان از تخلیه چشم خودداری کرد. ولی در صورتی که ناچار به تخلیۀ چشم باشیم، برای حفظ ظاهر بیمار، از چشم مصنوعی متصل به عضلات مربوطه استفاده می‌شود تا هم‌زمان با چشم سالم حرکت داشته باشد.

دسترسی به تومور

بخش پیچیده و حساس جراحی تومور، تعیین مسیر مناسب برای رسیدن به آن است. برای این منظور، جراح می‌تواند از قسمت جانبی یا بالا و یا پایین چشم در امتداد ابرو، یا پلک برشی ایجاد کند تا به تومور دسترسی پیدا کند.

بیشتر بخوانید: اقدامات و مراقبت ها برای جلوگیری از عینکی شدن

برداشت تومور و ترمیم جمجمه

جراحی برای برداشتن تومور حدقه چشم، ممکن است بین چهار تا هشت ساعت زمان ببرد؛ که این مدت بستگی به اندازه و پیچیدگی تومور دارد. البته بخشی از این روند درمانی اختصاص به ترمیم جمجمه و یا حفرۀ چشمی دارد. با وجود این که بدن بیمار به بهترین نحو ممکن به بازسازی و ترمیم محل کمک می‌کند، ولی فناوری پیشرفتۀ جراحی می‌تواند از مواد جدیدی به عنوان جایگزین استفاده کند. این مواد شامل صفحات و پیچ‌های تیتانیومی، سیمان‌های مصنوعی هیدروکسی آپاتیت، پلی اتیلن‌های متخلخل و ابزار تثبیت کنندۀ جذبی هستند.

به طور معمول مدت بستری شدن برای این بیماران ۳ تا ۷ روز و زمان بهبودی کامل و بازگشت به وضعیت نرمال، ۲ تا ۶ هفته خواهد بود.





مقـالات مرتبــط




مقـالات مرتبــط







طراحی و اجرا توسط ویکی دمی
اینستاگرام