قرنیه بخشی از پردۀ صُلبیه چشم است که در جلو چشم قرار می گیرد و یک ساختار کاملاً شفاف دارد؛ به طوری که نور را به راحتی از خود عبور می دهد. قرنیه به صورت یک لایه نازک و شفاف عمل می کند و زلالّیه، عنبّیه و مردمک چشم را می پوشاند. قرنیه قطری در حدود ۱۱ تا ۱۲ میلی‌متر و ضریب شکستی در حدود 377/1 دارد. جالب است بدانید که قرنیه هیچ گونه رگی ندارد و مثل پنجره ای عمل می کند که محیط داخلی چشم را از بیرون آن جدا می‌سازد. یکی از مهم ترین اندام های انسان برای بقا، درک محیط اطراف، ارتباط برقرار کردن و ادامه زندگی، چشم انسان است. چشمان ما، یکی از عجایب بی‌نظیر خلقت است. این عضو حیاتی از قسمت های مختلفی مانند قرنیه چشم، شبکیه، زجاجیه، عنبیه و … تشکیل شده است که با همکاری یکدیگر، دیدن را برای ما میسر می کنند. علاوه بر این، چشمان ما قابلیت تطبیق دارند، به این معنی که می‌توانند بین اشیای دور و نزدیک را از یکدیگر تمییز دهند.
اما ما در این مقاله قصد داریم صرفا در مورد بخش قرنیه صحبت کنیم. مواردی مانند طرز کار قرنیه، مواردی که به قرنیه آسیب می رساند و دیگر اطلاعات مهم در این باره.
پس در ادامه مقاله با ما در فروش عمده محصولات جانبی عینک همراه باشید.
قرنیه یا کرنیوم(Cornea)، لایه‌ای شفاف و بیضوی در جلوی چشم است که نور را وارد چشم میکند. قرنیه، قسمتی از ساختار بیرونی چشم است و به عنوان یک لنز شفاف عمل میکند که نور را به داخل چشم هدایت میکند.
قرنیه از جنس بافت ارتباطی است و دارای لایه‌هایی از سلول‌ها است که به آن شفافیت و قدرت انعکاس نور را می‌دهد. این لایه‌ها شامل اپیتلیوم، استروما و اندوتلیوم هستند.
این قسمت، نقش مهمی در تمرکز نور و تشکیل تصویر دارد. هنگامی که نور از قرنیه عبور میکند، به داخل چشم وارد شده و توسط عدسی و شبکیه به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می شود تا تصویری که مشاهده می‌کنیم، ایجاد شود.
همچنین قرنیه که از پروتئین و سلول تشکیل شده، مانع از ورود باکتری ها، گرد و خاک و آلودگی و همچنین بخشی از اشعه فرابنفش به داخل ساختمان چشم می شود و از آن محافظت می کند.
سه لایه اصلی در قرنیه وجود دارد:
همانطور که در بخش قبل هم گفتیم، طرز کار قرنیه به این صورت است که قرنیه به عنوان عدسی طبیعی چشم عمل کرده و به شکل‌دهی تصویر کمک میکند. با انتقال نور از قرنیه، نور متمرکز شده بر روی عدسی داخلی چشم و سپس بر روی شبکیه قرار می‌گیرد. این فرآیند باعث تشکیل تصویری واضح و دقیق بر روی شبکیه می‌شود.
همان طور که اشاره شد، قرنیه مثل یک پنجره شیشه ای است که محیط داخلی چشم را از محیط بیرون جدا می‌سازد. این پنجره شیشه‌ای دو وظیفه اصلی را بر عهده دارد:
اشتباه نکنید! قرنیه یک عضو مستقل از بدن به شمار نمی رود؛ بلکه خود قسمتی از کره چشم است.
بیشتر بخوانید: راه های شستشوی لنز طبیعی
قرنیه چشم به دلایل گوناگون می تواند دچار یک سری اختلالات شود؛ به طوری که اگر این اختلالات به مرحله حادّی برسند، شاید بیمار نیاز به پیوند قرنیه پیدا کند. این اختلالات با توجه به نوع عارضه ممکن است اختلالات ساختاری یا اختلالات عملکردی باشند. به عنوان مثال، بیماری قوز قرنیه (یا Keratoconus) یک عارضۀ ساختاری است. زیرا انحنای قرنیۀ فرد طبیعی نیست و در نتیجه باعث اختلال در بینایی او می‌شود. همچنین بیماران مبتلا به دیستروفی سلول‌های اندوتلیال، که یک نوع اختلال عملکردی در سلول‌های اندوتلیوم (Endothelium)، یعنی درونی ترین لایه قرنیه به شمار می رود، به دلیل عدم شفافیت قرنیه دچار کاهش بینایی شده و نیاز به پیوند قرنیه پیدا می‌کنند. قرنیه به دلیل محل قرارگیری و جنسی که دارد، ممکن است دچار حوادث متعددی شده و مشکلاتی برای شما ایجاد کند. البته به دلیل حیاتی بودن این عضو، امیدواریم که هرگز به مشکلات چشمی دچار نشوید؛ چرا که بسیاری از این موارد عواقب جبران ناپذیری برای شما در پی خواهد داشت. در ادامه موارد و مشکلات رایجی که ممکن است برای قرنیه چشم ایجاد شود، بیان می کنیم.
اگر بخواهیم به صورت شبیه‌سازی با شما صحبت کنیم، شاید بهتر باشد چشم را به صورت یک دوربین در نظر بگیریم. در این صورت قرنیه مثل شیشۀ جلوی لنز دوربین عمل میکند که نه تنها یک پنجرۀ شفاف است که نور را به سمت داخل دوربین و بر روی پرده حساس به نور هدایت میکند، بلکه بخش زیادی از فرایند متمرکز ساختن پرتوهای نوری در چشم را نیز انجام می دهد. اهمیت قرنیه برای کل چشم به حدی است که بیماری های قرنیه جزو مهم‌ترین بیماری های چشم به شمار می روند. عدم درمان، یا درمان ناقص و یا درمان دیرهنگام، می‌تواند موجب کدری، انحراف تصویر، زخم و سرانجام نابینایی چشم شود. مهم‌ترین بیماری های قرنیه عبارتند از:
التهاب قرنیه به موردی گفته می شود که در آن قرنیه متورم شود. این مورد یکی از مشکلات رایجی است که ممکن است برای هر کس پیش بیاید. دو نوع التهاب قرنیه وجود دارد: 1) التهاب عفونی و 2) التهاب غیرعفونی.
التهاب غیرعفونی می تواند به دلیل استفاده دراز مدت از لنزهای تماسی و یا استفاده از لنزهای کثیف باشد. همچنین برخورد جسم خارجی به چشم نیز می تواند باعث ایجاد التهاب غیرعفونی قرنیه شود.
این در حالیست که التهاب عفونی قرنیه با ورود باکتری، ویروس، قارچ و یا انگل از محیط خارجی به داخل ساختمان چشم ایجاد شده و در نتیجه در قرنیه مشکل ایجاد می کند. علائم التهاب قرنیه شامل موارد زیر است:
درمان التهاب قرنیه معمولاً به وسیله قطره‌های ضد قارچ یا آنتی بیوتیک صورت می‌گیرد. البته در برخی موارد نیاز به داروهای ضد ویروس و قطره های استروئیدی نیز هست.
در مرحله اول(اگر التهاب خیلی شدید نشده باشد)، می توانید از قطره های چشمی استفاده کنید تا مشکل برطرف شود. اما در صورتی که جواب نگرفتید، برای رفع آن حتما به متخصص چشم پزشک مراجعه کنید.
همه ما می دانیم که مواد شیمیایی اگر به هر نحوی وارد بدن ما شوند، مشکلاتی به همراه دارند. حال فرض کنید این مواد وارد چشم شما شوند! مواد پاک کننده خانگی، تمیز کننده های اجاق گاز، سفید کننده ها و موارد مشابه از این دسته مواد هستند که می تواند احتمال ورود آن ها به چشم و آسیب رساندن به قرنیه بیشتر از مواد دیگر بیشتر باشد.
همچنین مواد خارجی مانند گچ، غبار، اسپری های اشک آور، گاز کلر و … نیز در این دسته از مواد شیمیایی قرار می گیرد.
نکته: اگر ذرات اسپری فلفل وارد چشم شوند، می تواند باعث ایجاد خراش روی قرنیه شوند.
در چنین مواردی سریعا چشم های خود را با آب فراوان بشویید و سپس به دکتر مراجعه کنید.
شایعترین آسیب تابشی، التهاب قرینه بر اثر اشعه ماوراء بنفش است. این اتفاق زمانی برای شما می افتد که بدون لایه ای محافظ برای چشم خود در معرض اشعه شدید آفتاب یا جوشکاری قرار گیرید.
علائم این مورد مواردی مانند اشک ریزی زیاد و درد شدید چشم است. آسیب می تواند به حدی باشد که فرد دچار شده، از شدت درد چشم نمی تواند پلک خود را باز نگه دارد.
قرار گرفتن در معرض اشعه شدید آفتاب(مانند کور برفی)، نگاه کردن به نور فرابنفش موجود در دستگاه های برنزه کننده، جوشکاری و … می تواند باعث ایجاد التهاب تابشی شود.
در صورت بروز این مشکل می توانید سیب زمینی را ورقه ورقه کرده و روی چشم خود قرار دهید. در هر صورت علائم در کمتر از دو روز از بین می روند اما اگر همچنان علائم از بین نرفتند، سریعا با چشم پزشک خود مشورت کنید.
این بیماری عبارت است از اختلال وراثتی در لایۀ داخلی قرنیه که اندوتلیوم نام دارد. کار این لایه پمپاژ کردن مایعات به بیرون از قرنیه است تا بتواند قرنیه را از پشت همچنان نازک و شفاف نگه دارد. زمانی که اندوتلیوم کار خود را به درستی انجام دهد، مایعات به بیرون پمپاژ نمی‌شوند و سبب تورم قرنیه می‌شوند و قرنیه تار شده و بینایی را کاهش می‌دهد.
در این بیماری قرنیه برای همیشه متورم می‌ماند. عامل این بیماری آسیب دیدن لایه داخلی قرنیه و اندوتلیوم و بیرون رانده شدن مایعات از بافت آن می‌باشد.
تبخال چشمی مثل سایر تبخال‌ها یک نوع عفونت ویروسی است که می‌تواند گاه و بی‌گاه عود کند. علت اصلی تبخال، ویروس هرپس سیمپلکس است که همان عامل تبخال در نقاط دیگر بدن می‌باشد. این ویروس اقدام به ایجاد زخم‌های پراکنده در قرنیه میکند که در طول زمان می‌توانند به عمق قرنیه و چشم نفوذ کنند. متأسفانه این بیماری هیچ درمان خاصی ندارد ولی می‌توان با استفاده از یک سری داروهای ضد ویروس یا قطرات استروئیدی آن را کنترل و متوقف کرد.
زمانی که یک نفر به آبله مرغان مبتلا می‌شود، ویروس مسبب آن پس از بهبودی در بدن باقی می‌ماند. این ویروس در سیستم عصبی بدن به صورت غیر فعال به زندگی خود ادامه می‌دهد و در زمان‌های دیگری از زندگی خود را به نقاط دیگری از سیستم عصبی منتقل میکند و اعضای خاصی از بدن از جمله چشم‌ها را گرفتار خود می‌سازد. هجوم تبخال زوستر به ناحیه صورت می‌تواند باعث بروز آسیب‌های جدی به قرنیه چشم‌ها شود. هر چند این آسیب‌ها می‌توانند خود به خود بهبود پیدا کنند، اما داروهای آنتی ویروس و قطره‌های استروئیدی نیز باعث بهبودی آن می‌شوند.
معمولاً کسانی که به آبله مرغان مبتلا می‌شوند، در معرض ابتلا و تبخال زوستر هم هستند. اما افراد بالای ۸۰ سال و افرادی که از ضعف سیستم ایمنی بدن برخوردارند، بیشتر در معرض ابتلا به تبخال زوستر قرار دارند. اگر سن شما بالای ۵۰ سال است، امکان دارد پزشک به شما توصیه کند که با تزریق واکسن، از ابتلا به تبخال زوستر پیشگیری کنید.
چشم پزشک قادر است تا از طریق معاینۀ چشم‌ها و استفاده از تجهیزات بزرگنمایی، وجود بیماری قرنیه را تشخیص دهد. برای این منظور با استفاده از لامپ اسلیت و فناوری تشخیص پیشرفته، از جمله توپوگرافی قرنیه می‌توان علائم اولیه آسیب‌های قرنیه از قبیل آب مروارید و سایر مشکلات مربوط به سازۀ قرنیه را تشخیص دهد. پزشک پس از باز کردن مردمک چشم، شبکیه را نیز از لحاظ علائم بیماری مورد بررسی قرار می‌دهد.
بیشتر بخوانید: راه های درمان خشکی چشم
بیماری قرنیه نیز مثل سایر بیماری‌های چشمی باید به سرعت درمان شود. هرچند پیوند قرنیه همیشه یک درمان ضروری برای رفع کدری قرنیه محسوب می شود، اما برخی از شاخص‌ها نیز وجود دارند که باید در نظر گرفته شوند تا بیماری قرنیه در مراحل اولیه تا مدت‌ها ثابت بماند.
التهاب قرنیه معمولاً پس از ورود عوامل ویروسی، باکتریایی، قارچی و یا هر نوع آلودگی خارجی به قرنیه به وجود می‌آید. ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌توانند پس از آسیب زدن به جداره قرنیه وارد آن شده و ایجاد تورم، عفونت و زخم کنند. اگر از لنز تماسی استفاده می‌کنید، مراقب نظافت آن باشید. زیرا لنزهای تماسی به سبب تماس مستقیم که با قرنیه چشم دارند، می‌توانند به التهاب آن کمک کنند.
نخستین عمل جراحی پیوند قرنیه که با موفقیت انجام شد، در سال ۱۹۰۵ صورت گرفت. در این عمل جراحی، قرنیه کامل یک بیمار برداشته و قرنیه سالم به جای آن پیوند زده شد. به مرور زمان و با پیشرفت دانش و فناوری چشم پزشکی و ابداع روش‌های جدید، پیوند قرنیه نیز مورد دگرگونی بنیادین قرار گرفت و جراحان موفق شدند تا فقط قسمت معیوب قرنیه را بردارند و همان قسمت از قرنیه سالم را در جای متناظر خود پیوند بزنند. به این تکنیک، “پیوند لایه ای” نیز گفته می شود.
در مورد بیمارانی که دچار کدورت قرنیه، قوز قرنیه و یا سایر اختلالات مربوط به لایه‌های بالایی قرنیه هستند، همان لایه های بالایی و میانی مورد عمل جراحی پیوند قرار می گیرند. همچنین در برخی از افراد مثل بیماران مبتلا به دیستروفی اندوتلیال فوکس، عارضه PPCD (یا Posterior polymorphous corneal dystrophy)، سندروم ICE و بیمارانی که از قبل پیوند تمام ضخامت انجام داده‌اند و پیوند آنها بنا به هر دلیل پس زده و سلول های اندوتلیال از بین رفته اند، تنها همان لایۀ اندوتلیوم پیوند زده می شود و کاری به سایر قسمت‌های قرنیه ندارد. توجه داشته باشید که پیدا کردن قرنیۀ سالم باید از بین اهدا کننده های فوت شده انجام شود که این کار پس از انجام آزمایشات میکروبی و سلول شماری و همچنین پس از طی مراحل قانونی و اداری انجام می‌شود.
در این مقاله سعی کردیم در مورد قرنیه چشم، ساختمان قرنیه، اجزای تشکیل دهنده قرنیه، طرز عملکرد این قسمت در چشم، آسیب های احتمالی وارد شده به قرنیه و همچنین روش های حل این آسیب ها صحبت کنیم.
امیدواریم که چشم شما و اطرافیانتان هرگز دچار مشکل، هرچند جزئی، نشود.
ممنون که تا اینجای مقاله با ما همراه بودید. از چشم های خود مراقبت کنید.
سالم باشید!
" alt="">
" alt="">
قرنیه بخشی از پردۀ صُلبیه چشم است که در جلو چشم قرار می گیرد و یک ساختار کاملاً شفاف دارد؛ به طوری که نور را به راحتی از خود عبور می دهد. قرنیه به صورت یک لایه نازک و شفاف عمل می کند و زلالّیه، عنبّیه و مردمک چشم را می پوشاند. قرنیه قطری در حدود ۱۱ تا ۱۲ میلی‌متر و ضریب شکستی در حدود 377/1 دارد. جالب است بدانید که قرنیه هیچ گونه رگی ندارد و مثل پنجره ای عمل می کند که محیط داخلی چشم را از بیرون آن جدا می‌سازد. یکی از مهم ترین اندام های انسان برای بقا، درک محیط اطراف، ارتباط برقرار کردن و ادامه زندگی، چشم انسان است. چشمان ما، یکی از عجایب بی‌نظیر خلقت است. این عضو حیاتی از قسمت های مختلفی مانند قرنیه چشم، شبکیه، زجاجیه، عنبیه و … تشکیل شده است که با همکاری یکدیگر، دیدن را برای ما میسر می کنند. علاوه بر این، چشمان ما قابلیت تطبیق دارند، به این معنی که می‌توانند بین اشیای دور و نزدیک را از یکدیگر تمییز دهند.
اما ما در این مقاله قصد داریم صرفا در مورد بخش قرنیه صحبت کنیم. مواردی مانند طرز کار قرنیه، مواردی که به قرنیه آسیب می رساند و دیگر اطلاعات مهم در این باره.
پس در ادامه مقاله با ما در فروش عمده محصولات جانبی عینک همراه باشید.
قرنیه یا کرنیوم(Cornea)، لایه‌ای شفاف و بیضوی در جلوی چشم است که نور را وارد چشم میکند. قرنیه، قسمتی از ساختار بیرونی چشم است و به عنوان یک لنز شفاف عمل میکند که نور را به داخل چشم هدایت میکند.
قرنیه از جنس بافت ارتباطی است و دارای لایه‌هایی از سلول‌ها است که به آن شفافیت و قدرت انعکاس نور را می‌دهد. این لایه‌ها شامل اپیتلیوم، استروما و اندوتلیوم هستند.
این قسمت، نقش مهمی در تمرکز نور و تشکیل تصویر دارد. هنگامی که نور از قرنیه عبور میکند، به داخل چشم وارد شده و توسط عدسی و شبکیه به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می شود تا تصویری که مشاهده می‌کنیم، ایجاد شود.
همچنین قرنیه که از پروتئین و سلول تشکیل شده، مانع از ورود باکتری ها، گرد و خاک و آلودگی و همچنین بخشی از اشعه فرابنفش به داخل ساختمان چشم می شود و از آن محافظت می کند.
سه لایه اصلی در قرنیه وجود دارد:
همانطور که در بخش قبل هم گفتیم، طرز کار قرنیه به این صورت است که قرنیه به عنوان عدسی طبیعی چشم عمل کرده و به شکل‌دهی تصویر کمک میکند. با انتقال نور از قرنیه، نور متمرکز شده بر روی عدسی داخلی چشم و سپس بر روی شبکیه قرار می‌گیرد. این فرآیند باعث تشکیل تصویری واضح و دقیق بر روی شبکیه می‌شود.
همان طور که اشاره شد، قرنیه مثل یک پنجره شیشه ای است که محیط داخلی چشم را از محیط بیرون جدا می‌سازد. این پنجره شیشه‌ای دو وظیفه اصلی را بر عهده دارد:
اشتباه نکنید! قرنیه یک عضو مستقل از بدن به شمار نمی رود؛ بلکه خود قسمتی از کره چشم است.
بیشتر بخوانید: راه های شستشوی لنز طبیعی
قرنیه چشم به دلایل گوناگون می تواند دچار یک سری اختلالات شود؛ به طوری که اگر این اختلالات به مرحله حادّی برسند، شاید بیمار نیاز به پیوند قرنیه پیدا کند. این اختلالات با توجه به نوع عارضه ممکن است اختلالات ساختاری یا اختلالات عملکردی باشند. به عنوان مثال، بیماری قوز قرنیه (یا Keratoconus) یک عارضۀ ساختاری است. زیرا انحنای قرنیۀ فرد طبیعی نیست و در نتیجه باعث اختلال در بینایی او می‌شود. همچنین بیماران مبتلا به دیستروفی سلول‌های اندوتلیال، که یک نوع اختلال عملکردی در سلول‌های اندوتلیوم (Endothelium)، یعنی درونی ترین لایه قرنیه به شمار می رود، به دلیل عدم شفافیت قرنیه دچار کاهش بینایی شده و نیاز به پیوند قرنیه پیدا می‌کنند. قرنیه به دلیل محل قرارگیری و جنسی که دارد، ممکن است دچار حوادث متعددی شده و مشکلاتی برای شما ایجاد کند. البته به دلیل حیاتی بودن این عضو، امیدواریم که هرگز به مشکلات چشمی دچار نشوید؛ چرا که بسیاری از این موارد عواقب جبران ناپذیری برای شما در پی خواهد داشت. در ادامه موارد و مشکلات رایجی که ممکن است برای قرنیه چشم ایجاد شود، بیان می کنیم.
اگر بخواهیم به صورت شبیه‌سازی با شما صحبت کنیم، شاید بهتر باشد چشم را به صورت یک دوربین در نظر بگیریم. در این صورت قرنیه مثل شیشۀ جلوی لنز دوربین عمل میکند که نه تنها یک پنجرۀ شفاف است که نور را به سمت داخل دوربین و بر روی پرده حساس به نور هدایت میکند، بلکه بخش زیادی از فرایند متمرکز ساختن پرتوهای نوری در چشم را نیز انجام می دهد. اهمیت قرنیه برای کل چشم به حدی است که بیماری های قرنیه جزو مهم‌ترین بیماری های چشم به شمار می روند. عدم درمان، یا درمان ناقص و یا درمان دیرهنگام، می‌تواند موجب کدری، انحراف تصویر، زخم و سرانجام نابینایی چشم شود. مهم‌ترین بیماری های قرنیه عبارتند از:
التهاب قرنیه به موردی گفته می شود که در آن قرنیه متورم شود. این مورد یکی از مشکلات رایجی است که ممکن است برای هر کس پیش بیاید. دو نوع التهاب قرنیه وجود دارد: 1) التهاب عفونی و 2) التهاب غیرعفونی.
التهاب غیرعفونی می تواند به دلیل استفاده دراز مدت از لنزهای تماسی و یا استفاده از لنزهای کثیف باشد. همچنین برخورد جسم خارجی به چشم نیز می تواند باعث ایجاد التهاب غیرعفونی قرنیه شود.
این در حالیست که التهاب عفونی قرنیه با ورود باکتری، ویروس، قارچ و یا انگل از محیط خارجی به داخل ساختمان چشم ایجاد شده و در نتیجه در قرنیه مشکل ایجاد می کند. علائم التهاب قرنیه شامل موارد زیر است:
درمان التهاب قرنیه معمولاً به وسیله قطره‌های ضد قارچ یا آنتی بیوتیک صورت می‌گیرد. البته در برخی موارد نیاز به داروهای ضد ویروس و قطره های استروئیدی نیز هست.
در مرحله اول(اگر التهاب خیلی شدید نشده باشد)، می توانید از قطره های چشمی استفاده کنید تا مشکل برطرف شود. اما در صورتی که جواب نگرفتید، برای رفع آن حتما به متخصص چشم پزشک مراجعه کنید.
همه ما می دانیم که مواد شیمیایی اگر به هر نحوی وارد بدن ما شوند، مشکلاتی به همراه دارند. حال فرض کنید این مواد وارد چشم شما شوند! مواد پاک کننده خانگی، تمیز کننده های اجاق گاز، سفید کننده ها و موارد مشابه از این دسته مواد هستند که می تواند احتمال ورود آن ها به چشم و آسیب رساندن به قرنیه بیشتر از مواد دیگر بیشتر باشد.
همچنین مواد خارجی مانند گچ، غبار، اسپری های اشک آور، گاز کلر و … نیز در این دسته از مواد شیمیایی قرار می گیرد.
نکته: اگر ذرات اسپری فلفل وارد چشم شوند، می تواند باعث ایجاد خراش روی قرنیه شوند.
در چنین مواردی سریعا چشم های خود را با آب فراوان بشویید و سپس به دکتر مراجعه کنید.
شایعترین آسیب تابشی، التهاب قرینه بر اثر اشعه ماوراء بنفش است. این اتفاق زمانی برای شما می افتد که بدون لایه ای محافظ برای چشم خود در معرض اشعه شدید آفتاب یا جوشکاری قرار گیرید.
علائم این مورد مواردی مانند اشک ریزی زیاد و درد شدید چشم است. آسیب می تواند به حدی باشد که فرد دچار شده، از شدت درد چشم نمی تواند پلک خود را باز نگه دارد.
قرار گرفتن در معرض اشعه شدید آفتاب(مانند کور برفی)، نگاه کردن به نور فرابنفش موجود در دستگاه های برنزه کننده، جوشکاری و … می تواند باعث ایجاد التهاب تابشی شود.
در صورت بروز این مشکل می توانید سیب زمینی را ورقه ورقه کرده و روی چشم خود قرار دهید. در هر صورت علائم در کمتر از دو روز از بین می روند اما اگر همچنان علائم از بین نرفتند، سریعا با چشم پزشک خود مشورت کنید.
این بیماری عبارت است از اختلال وراثتی در لایۀ داخلی قرنیه که اندوتلیوم نام دارد. کار این لایه پمپاژ کردن مایعات به بیرون از قرنیه است تا بتواند قرنیه را از پشت همچنان نازک و شفاف نگه دارد. زمانی که اندوتلیوم کار خود را به درستی انجام دهد، مایعات به بیرون پمپاژ نمی‌شوند و سبب تورم قرنیه می‌شوند و قرنیه تار شده و بینایی را کاهش می‌دهد.
در این بیماری قرنیه برای همیشه متورم می‌ماند. عامل این بیماری آسیب دیدن لایه داخلی قرنیه و اندوتلیوم و بیرون رانده شدن مایعات از بافت آن می‌باشد.
تبخال چشمی مثل سایر تبخال‌ها یک نوع عفونت ویروسی است که می‌تواند گاه و بی‌گاه عود کند. علت اصلی تبخال، ویروس هرپس سیمپلکس است که همان عامل تبخال در نقاط دیگر بدن می‌باشد. این ویروس اقدام به ایجاد زخم‌های پراکنده در قرنیه میکند که در طول زمان می‌توانند به عمق قرنیه و چشم نفوذ کنند. متأسفانه این بیماری هیچ درمان خاصی ندارد ولی می‌توان با استفاده از یک سری داروهای ضد ویروس یا قطرات استروئیدی آن را کنترل و متوقف کرد.
زمانی که یک نفر به آبله مرغان مبتلا می‌شود، ویروس مسبب آن پس از بهبودی در بدن باقی می‌ماند. این ویروس در سیستم عصبی بدن به صورت غیر فعال به زندگی خود ادامه می‌دهد و در زمان‌های دیگری از زندگی خود را به نقاط دیگری از سیستم عصبی منتقل میکند و اعضای خاصی از بدن از جمله چشم‌ها را گرفتار خود می‌سازد. هجوم تبخال زوستر به ناحیه صورت می‌تواند باعث بروز آسیب‌های جدی به قرنیه چشم‌ها شود. هر چند این آسیب‌ها می‌توانند خود به خود بهبود پیدا کنند، اما داروهای آنتی ویروس و قطره‌های استروئیدی نیز باعث بهبودی آن می‌شوند.
معمولاً کسانی که به آبله مرغان مبتلا می‌شوند، در معرض ابتلا و تبخال زوستر هم هستند. اما افراد بالای ۸۰ سال و افرادی که از ضعف سیستم ایمنی بدن برخوردارند، بیشتر در معرض ابتلا به تبخال زوستر قرار دارند. اگر سن شما بالای ۵۰ سال است، امکان دارد پزشک به شما توصیه کند که با تزریق واکسن، از ابتلا به تبخال زوستر پیشگیری کنید.
چشم پزشک قادر است تا از طریق معاینۀ چشم‌ها و استفاده از تجهیزات بزرگنمایی، وجود بیماری قرنیه را تشخیص دهد. برای این منظور با استفاده از لامپ اسلیت و فناوری تشخیص پیشرفته، از جمله توپوگرافی قرنیه می‌توان علائم اولیه آسیب‌های قرنیه از قبیل آب مروارید و سایر مشکلات مربوط به سازۀ قرنیه را تشخیص دهد. پزشک پس از باز کردن مردمک چشم، شبکیه را نیز از لحاظ علائم بیماری مورد بررسی قرار می‌دهد.
بیشتر بخوانید: راه های درمان خشکی چشم
بیماری قرنیه نیز مثل سایر بیماری‌های چشمی باید به سرعت درمان شود. هرچند پیوند قرنیه همیشه یک درمان ضروری برای رفع کدری قرنیه محسوب می شود، اما برخی از شاخص‌ها نیز وجود دارند که باید در نظر گرفته شوند تا بیماری قرنیه در مراحل اولیه تا مدت‌ها ثابت بماند.
التهاب قرنیه معمولاً پس از ورود عوامل ویروسی، باکتریایی، قارچی و یا هر نوع آلودگی خارجی به قرنیه به وجود می‌آید. ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌توانند پس از آسیب زدن به جداره قرنیه وارد آن شده و ایجاد تورم، عفونت و زخم کنند. اگر از لنز تماسی استفاده می‌کنید، مراقب نظافت آن باشید. زیرا لنزهای تماسی به سبب تماس مستقیم که با قرنیه چشم دارند، می‌توانند به التهاب آن کمک کنند.
نخستین عمل جراحی پیوند قرنیه که با موفقیت انجام شد، در سال ۱۹۰۵ صورت گرفت. در این عمل جراحی، قرنیه کامل یک بیمار برداشته و قرنیه سالم به جای آن پیوند زده شد. به مرور زمان و با پیشرفت دانش و فناوری چشم پزشکی و ابداع روش‌های جدید، پیوند قرنیه نیز مورد دگرگونی بنیادین قرار گرفت و جراحان موفق شدند تا فقط قسمت معیوب قرنیه را بردارند و همان قسمت از قرنیه سالم را در جای متناظر خود پیوند بزنند. به این تکنیک، “پیوند لایه ای” نیز گفته می شود.
در مورد بیمارانی که دچار کدورت قرنیه، قوز قرنیه و یا سایر اختلالات مربوط به لایه‌های بالایی قرنیه هستند، همان لایه های بالایی و میانی مورد عمل جراحی پیوند قرار می گیرند. همچنین در برخی از افراد مثل بیماران مبتلا به دیستروفی اندوتلیال فوکس، عارضه PPCD (یا Posterior polymorphous corneal dystrophy)، سندروم ICE و بیمارانی که از قبل پیوند تمام ضخامت انجام داده‌اند و پیوند آنها بنا به هر دلیل پس زده و سلول های اندوتلیال از بین رفته اند، تنها همان لایۀ اندوتلیوم پیوند زده می شود و کاری به سایر قسمت‌های قرنیه ندارد. توجه داشته باشید که پیدا کردن قرنیۀ سالم باید از بین اهدا کننده های فوت شده انجام شود که این کار پس از انجام آزمایشات میکروبی و سلول شماری و همچنین پس از طی مراحل قانونی و اداری انجام می‌شود.
در این مقاله سعی کردیم در مورد قرنیه چشم، ساختمان قرنیه، اجزای تشکیل دهنده قرنیه، طرز عملکرد این قسمت در چشم، آسیب های احتمالی وارد شده به قرنیه و همچنین روش های حل این آسیب ها صحبت کنیم.
امیدواریم که چشم شما و اطرافیانتان هرگز دچار مشکل، هرچند جزئی، نشود.
ممنون که تا اینجای مقاله با ما همراه بودید. از چشم های خود مراقبت کنید.
سالم باشید!
قرنیه بخشی از پردۀ صُلبیه چشم است که در جلو چشم قرار می گیرد و یک ساختار کاملاً شفاف دارد؛ به طوری که نور را به راحتی از خود عبور می دهد. قرنیه به صورت یک لایه نازک و شفاف عمل می کند و زلالّیه، عنبّیه و مردمک چشم را می پوشاند. قرنیه قطری در حدود ۱۱ تا ۱۲ میلی‌متر و ضریب شکستی در حدود 377/1 دارد. جالب است بدانید که قرنیه هیچ گونه رگی ندارد و مثل پنجره ای عمل می کند که محیط داخلی چشم را از بیرون آن جدا می‌سازد. یکی از مهم ترین اندام های انسان برای بقا، درک محیط اطراف، ارتباط برقرار کردن و ادامه زندگی، چشم انسان است. چشمان ما، یکی از عجایب بی‌نظیر خلقت است. این عضو حیاتی از قسمت های مختلفی مانند قرنیه چشم، شبکیه، زجاجیه، عنبیه و … تشکیل شده است که با همکاری یکدیگر، دیدن را برای ما میسر می کنند. علاوه بر این، چشمان ما قابلیت تطبیق دارند، به این معنی که می‌توانند بین اشیای دور و نزدیک را از یکدیگر تمییز دهند.
اما ما در این مقاله قصد داریم صرفا در مورد بخش قرنیه صحبت کنیم. مواردی مانند طرز کار قرنیه، مواردی که به قرنیه آسیب می رساند و دیگر اطلاعات مهم در این باره.
پس در ادامه مقاله با ما در فروش عمده محصولات جانبی عینک همراه باشید.
قرنیه یا کرنیوم(Cornea)، لایه‌ای شفاف و بیضوی در جلوی چشم است که نور را وارد چشم میکند. قرنیه، قسمتی از ساختار بیرونی چشم است و به عنوان یک لنز شفاف عمل میکند که نور را به داخل چشم هدایت میکند.
قرنیه از جنس بافت ارتباطی است و دارای لایه‌هایی از سلول‌ها است که به آن شفافیت و قدرت انعکاس نور را می‌دهد. این لایه‌ها شامل اپیتلیوم، استروما و اندوتلیوم هستند.
این قسمت، نقش مهمی در تمرکز نور و تشکیل تصویر دارد. هنگامی که نور از قرنیه عبور میکند، به داخل چشم وارد شده و توسط عدسی و شبکیه به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می شود تا تصویری که مشاهده می‌کنیم، ایجاد شود.
همچنین قرنیه که از پروتئین و سلول تشکیل شده، مانع از ورود باکتری ها، گرد و خاک و آلودگی و همچنین بخشی از اشعه فرابنفش به داخل ساختمان چشم می شود و از آن محافظت می کند.
سه لایه اصلی در قرنیه وجود دارد:
همانطور که در بخش قبل هم گفتیم، طرز کار قرنیه به این صورت است که قرنیه به عنوان عدسی طبیعی چشم عمل کرده و به شکل‌دهی تصویر کمک میکند. با انتقال نور از قرنیه، نور متمرکز شده بر روی عدسی داخلی چشم و سپس بر روی شبکیه قرار می‌گیرد. این فرآیند باعث تشکیل تصویری واضح و دقیق بر روی شبکیه می‌شود.
همان طور که اشاره شد، قرنیه مثل یک پنجره شیشه ای است که محیط داخلی چشم را از محیط بیرون جدا می‌سازد. این پنجره شیشه‌ای دو وظیفه اصلی را بر عهده دارد:
اشتباه نکنید! قرنیه یک عضو مستقل از بدن به شمار نمی رود؛ بلکه خود قسمتی از کره چشم است.
بیشتر بخوانید: راه های شستشوی لنز طبیعی
قرنیه چشم به دلایل گوناگون می تواند دچار یک سری اختلالات شود؛ به طوری که اگر این اختلالات به مرحله حادّی برسند، شاید بیمار نیاز به پیوند قرنیه پیدا کند. این اختلالات با توجه به نوع عارضه ممکن است اختلالات ساختاری یا اختلالات عملکردی باشند. به عنوان مثال، بیماری قوز قرنیه (یا Keratoconus) یک عارضۀ ساختاری است. زیرا انحنای قرنیۀ فرد طبیعی نیست و در نتیجه باعث اختلال در بینایی او می‌شود. همچنین بیماران مبتلا به دیستروفی سلول‌های اندوتلیال، که یک نوع اختلال عملکردی در سلول‌های اندوتلیوم (Endothelium)، یعنی درونی ترین لایه قرنیه به شمار می رود، به دلیل عدم شفافیت قرنیه دچار کاهش بینایی شده و نیاز به پیوند قرنیه پیدا می‌کنند. قرنیه به دلیل محل قرارگیری و جنسی که دارد، ممکن است دچار حوادث متعددی شده و مشکلاتی برای شما ایجاد کند. البته به دلیل حیاتی بودن این عضو، امیدواریم که هرگز به مشکلات چشمی دچار نشوید؛ چرا که بسیاری از این موارد عواقب جبران ناپذیری برای شما در پی خواهد داشت. در ادامه موارد و مشکلات رایجی که ممکن است برای قرنیه چشم ایجاد شود، بیان می کنیم.
اگر بخواهیم به صورت شبیه‌سازی با شما صحبت کنیم، شاید بهتر باشد چشم را به صورت یک دوربین در نظر بگیریم. در این صورت قرنیه مثل شیشۀ جلوی لنز دوربین عمل میکند که نه تنها یک پنجرۀ شفاف است که نور را به سمت داخل دوربین و بر روی پرده حساس به نور هدایت میکند، بلکه بخش زیادی از فرایند متمرکز ساختن پرتوهای نوری در چشم را نیز انجام می دهد. اهمیت قرنیه برای کل چشم به حدی است که بیماری های قرنیه جزو مهم‌ترین بیماری های چشم به شمار می روند. عدم درمان، یا درمان ناقص و یا درمان دیرهنگام، می‌تواند موجب کدری، انحراف تصویر، زخم و سرانجام نابینایی چشم شود. مهم‌ترین بیماری های قرنیه عبارتند از:
التهاب قرنیه به موردی گفته می شود که در آن قرنیه متورم شود. این مورد یکی از مشکلات رایجی است که ممکن است برای هر کس پیش بیاید. دو نوع التهاب قرنیه وجود دارد: 1) التهاب عفونی و 2) التهاب غیرعفونی.
التهاب غیرعفونی می تواند به دلیل استفاده دراز مدت از لنزهای تماسی و یا استفاده از لنزهای کثیف باشد. همچنین برخورد جسم خارجی به چشم نیز می تواند باعث ایجاد التهاب غیرعفونی قرنیه شود.
این در حالیست که التهاب عفونی قرنیه با ورود باکتری، ویروس، قارچ و یا انگل از محیط خارجی به داخل ساختمان چشم ایجاد شده و در نتیجه در قرنیه مشکل ایجاد می کند. علائم التهاب قرنیه شامل موارد زیر است:
درمان التهاب قرنیه معمولاً به وسیله قطره‌های ضد قارچ یا آنتی بیوتیک صورت می‌گیرد. البته در برخی موارد نیاز به داروهای ضد ویروس و قطره های استروئیدی نیز هست.
در مرحله اول(اگر التهاب خیلی شدید نشده باشد)، می توانید از قطره های چشمی استفاده کنید تا مشکل برطرف شود. اما در صورتی که جواب نگرفتید، برای رفع آن حتما به متخصص چشم پزشک مراجعه کنید.
همه ما می دانیم که مواد شیمیایی اگر به هر نحوی وارد بدن ما شوند، مشکلاتی به همراه دارند. حال فرض کنید این مواد وارد چشم شما شوند! مواد پاک کننده خانگی، تمیز کننده های اجاق گاز، سفید کننده ها و موارد مشابه از این دسته مواد هستند که می تواند احتمال ورود آن ها به چشم و آسیب رساندن به قرنیه بیشتر از مواد دیگر بیشتر باشد.
همچنین مواد خارجی مانند گچ، غبار، اسپری های اشک آور، گاز کلر و … نیز در این دسته از مواد شیمیایی قرار می گیرد.
نکته: اگر ذرات اسپری فلفل وارد چشم شوند، می تواند باعث ایجاد خراش روی قرنیه شوند.
در چنین مواردی سریعا چشم های خود را با آب فراوان بشویید و سپس به دکتر مراجعه کنید.
شایعترین آسیب تابشی، التهاب قرینه بر اثر اشعه ماوراء بنفش است. این اتفاق زمانی برای شما می افتد که بدون لایه ای محافظ برای چشم خود در معرض اشعه شدید آفتاب یا جوشکاری قرار گیرید.
علائم این مورد مواردی مانند اشک ریزی زیاد و درد شدید چشم است. آسیب می تواند به حدی باشد که فرد دچار شده، از شدت درد چشم نمی تواند پلک خود را باز نگه دارد.
قرار گرفتن در معرض اشعه شدید آفتاب(مانند کور برفی)، نگاه کردن به نور فرابنفش موجود در دستگاه های برنزه کننده، جوشکاری و … می تواند باعث ایجاد التهاب تابشی شود.
در صورت بروز این مشکل می توانید سیب زمینی را ورقه ورقه کرده و روی چشم خود قرار دهید. در هر صورت علائم در کمتر از دو روز از بین می روند اما اگر همچنان علائم از بین نرفتند، سریعا با چشم پزشک خود مشورت کنید.
این بیماری عبارت است از اختلال وراثتی در لایۀ داخلی قرنیه که اندوتلیوم نام دارد. کار این لایه پمپاژ کردن مایعات به بیرون از قرنیه است تا بتواند قرنیه را از پشت همچنان نازک و شفاف نگه دارد. زمانی که اندوتلیوم کار خود را به درستی انجام دهد، مایعات به بیرون پمپاژ نمی‌شوند و سبب تورم قرنیه می‌شوند و قرنیه تار شده و بینایی را کاهش می‌دهد.
در این بیماری قرنیه برای همیشه متورم می‌ماند. عامل این بیماری آسیب دیدن لایه داخلی قرنیه و اندوتلیوم و بیرون رانده شدن مایعات از بافت آن می‌باشد.
تبخال چشمی مثل سایر تبخال‌ها یک نوع عفونت ویروسی است که می‌تواند گاه و بی‌گاه عود کند. علت اصلی تبخال، ویروس هرپس سیمپلکس است که همان عامل تبخال در نقاط دیگر بدن می‌باشد. این ویروس اقدام به ایجاد زخم‌های پراکنده در قرنیه میکند که در طول زمان می‌توانند به عمق قرنیه و چشم نفوذ کنند. متأسفانه این بیماری هیچ درمان خاصی ندارد ولی می‌توان با استفاده از یک سری داروهای ضد ویروس یا قطرات استروئیدی آن را کنترل و متوقف کرد.
زمانی که یک نفر به آبله مرغان مبتلا می‌شود، ویروس مسبب آن پس از بهبودی در بدن باقی می‌ماند. این ویروس در سیستم عصبی بدن به صورت غیر فعال به زندگی خود ادامه می‌دهد و در زمان‌های دیگری از زندگی خود را به نقاط دیگری از سیستم عصبی منتقل میکند و اعضای خاصی از بدن از جمله چشم‌ها را گرفتار خود می‌سازد. هجوم تبخال زوستر به ناحیه صورت می‌تواند باعث بروز آسیب‌های جدی به قرنیه چشم‌ها شود. هر چند این آسیب‌ها می‌توانند خود به خود بهبود پیدا کنند، اما داروهای آنتی ویروس و قطره‌های استروئیدی نیز باعث بهبودی آن می‌شوند.
معمولاً کسانی که به آبله مرغان مبتلا می‌شوند، در معرض ابتلا و تبخال زوستر هم هستند. اما افراد بالای ۸۰ سال و افرادی که از ضعف سیستم ایمنی بدن برخوردارند، بیشتر در معرض ابتلا به تبخال زوستر قرار دارند. اگر سن شما بالای ۵۰ سال است، امکان دارد پزشک به شما توصیه کند که با تزریق واکسن، از ابتلا به تبخال زوستر پیشگیری کنید.
چشم پزشک قادر است تا از طریق معاینۀ چشم‌ها و استفاده از تجهیزات بزرگنمایی، وجود بیماری قرنیه را تشخیص دهد. برای این منظور با استفاده از لامپ اسلیت و فناوری تشخیص پیشرفته، از جمله توپوگرافی قرنیه می‌توان علائم اولیه آسیب‌های قرنیه از قبیل آب مروارید و سایر مشکلات مربوط به سازۀ قرنیه را تشخیص دهد. پزشک پس از باز کردن مردمک چشم، شبکیه را نیز از لحاظ علائم بیماری مورد بررسی قرار می‌دهد.
بیشتر بخوانید: راه های درمان خشکی چشم
بیماری قرنیه نیز مثل سایر بیماری‌های چشمی باید به سرعت درمان شود. هرچند پیوند قرنیه همیشه یک درمان ضروری برای رفع کدری قرنیه محسوب می شود، اما برخی از شاخص‌ها نیز وجود دارند که باید در نظر گرفته شوند تا بیماری قرنیه در مراحل اولیه تا مدت‌ها ثابت بماند.
التهاب قرنیه معمولاً پس از ورود عوامل ویروسی، باکتریایی، قارچی و یا هر نوع آلودگی خارجی به قرنیه به وجود می‌آید. ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌توانند پس از آسیب زدن به جداره قرنیه وارد آن شده و ایجاد تورم، عفونت و زخم کنند. اگر از لنز تماسی استفاده می‌کنید، مراقب نظافت آن باشید. زیرا لنزهای تماسی به سبب تماس مستقیم که با قرنیه چشم دارند، می‌توانند به التهاب آن کمک کنند.
نخستین عمل جراحی پیوند قرنیه که با موفقیت انجام شد، در سال ۱۹۰۵ صورت گرفت. در این عمل جراحی، قرنیه کامل یک بیمار برداشته و قرنیه سالم به جای آن پیوند زده شد. به مرور زمان و با پیشرفت دانش و فناوری چشم پزشکی و ابداع روش‌های جدید، پیوند قرنیه نیز مورد دگرگونی بنیادین قرار گرفت و جراحان موفق شدند تا فقط قسمت معیوب قرنیه را بردارند و همان قسمت از قرنیه سالم را در جای متناظر خود پیوند بزنند. به این تکنیک، “پیوند لایه ای” نیز گفته می شود.
در مورد بیمارانی که دچار کدورت قرنیه، قوز قرنیه و یا سایر اختلالات مربوط به لایه‌های بالایی قرنیه هستند، همان لایه های بالایی و میانی مورد عمل جراحی پیوند قرار می گیرند. همچنین در برخی از افراد مثل بیماران مبتلا به دیستروفی اندوتلیال فوکس، عارضه PPCD (یا Posterior polymorphous corneal dystrophy)، سندروم ICE و بیمارانی که از قبل پیوند تمام ضخامت انجام داده‌اند و پیوند آنها بنا به هر دلیل پس زده و سلول های اندوتلیال از بین رفته اند، تنها همان لایۀ اندوتلیوم پیوند زده می شود و کاری به سایر قسمت‌های قرنیه ندارد. توجه داشته باشید که پیدا کردن قرنیۀ سالم باید از بین اهدا کننده های فوت شده انجام شود که این کار پس از انجام آزمایشات میکروبی و سلول شماری و همچنین پس از طی مراحل قانونی و اداری انجام می‌شود.
در این مقاله سعی کردیم در مورد قرنیه چشم، ساختمان قرنیه، اجزای تشکیل دهنده قرنیه، طرز عملکرد این قسمت در چشم، آسیب های احتمالی وارد شده به قرنیه و همچنین روش های حل این آسیب ها صحبت کنیم.
امیدواریم که چشم شما و اطرافیانتان هرگز دچار مشکل، هرچند جزئی، نشود.
ممنون که تا اینجای مقاله با ما همراه بودید. از چشم های خود مراقبت کنید.
سالم باشید!
